Als we aan wildkamperen in Europa denken, dan denken we aan wildkamperen in Noorwegen, Zweden, Finland, IJsland en Schotland. (Voor de experts, Daltmoor hoort ook in dit rijtje). Dit zijn namelijk de enige landen in Europa die het zogenaamde ‘allemansretten’ of ‘freedom to roam’ kennen in hun wetgeving.
Hoewel wildkamperen vaak ook mogelijk is in andere landen van Europa zijn de regels daar meestal zo complex dat we door de bomen niet meer in het bos kunnen slapen. De basisregels voor vrij kamperen in Noorwegen zijn wel eenvoudig.
In het kort komt het erop neer dat wildkamperen in Noorwegen gewoon is toegestaan zolang je geen overlast veroorzaakt. Om die overlast wat beter te begrijpen gaan we in dit artikel in op de do’s en don’ts van het gebruik van het allemansretten in Noorwegen.
Wat is het allemansretten?
Het allemansretten is een belangrijke pijler in de Scandinavische cultuur. Het komt erop neer dat iedereen mag reizen in de open lucht verblijven. Het geeft het recht om het land te gebruiken, ongeacht wie de landeigenaar is.
(Dat is wel even wat anders dan de bordjes ‘Vrij wandelen op wegen en paden tussen zonsopkomst en zonsondergang’ van Staatsbosbeheer!)
Dit principe zit zo ingebakken in de Noorse cultuur dat de gemiddelde Noor eigenlijk helemaal niet beseft hoe bijzonder dit recht is in Europa. Voor Noren is het doodnormaal om je eigen weg te zoeken in het bos en bessen en paddenstoelen te plukken in het najaar.
Let er wel op dat met ‘het land’, ongecultiveerd land wordt bedoeld. Uiteraard zet je niet je tentje op in iemands tuin, maar ook in weilanden is het niet de bedoeling dat je gaat kamperen of zelfs dwars doorheen wandelt.
Dit laatste principe is wat minder bekend, maar ook ogenschijnlijk ongebruikte weilanden wil de boer niet dat je doorheen banjert. Deze ‘lege’ graslanden zijn vaak hooiland en platgetrapt gras is niet meer te oogsten voor hooi. Moet je dus langs/door een weiland? Wandel dan altijd langs de rand en zorg dat je het gras intact houdt.
Leave no trace
De basisregel voor wildkamperen, ongeacht waar je bent, is altijd: ‘leave no trace’. Dit principe komt erop neer dat als jij weer weg bent, niemand eigenlijk kan zien dat je er geweest bent. Praktisch houdt dit in:
- Je laat geen afval achter, dit neem je mee om later in een (openbare) prullenbak weg te gooien;
- Je begraaft je grote boodschap, wc-papier gaat mee in de afvalzak of verbrand je;
- Plassen doe je op ruime afstand van water, omdat dit water door anderen als drinkwater gebruikt kan worden;
- Je breekt geen takken af van levende bomen;
- Je zaagt geen bomen om;
- Je maakt alleen een kampvuur als dit is toegestaan en veilig is;
Wat is nu overlast en wat niet?
Geen overlast veroorzaken, logisch, maar wat voor de 1 als overlast wordt gezien kan iemand anders, geheel onbewust, niet zo ervaren. Daarom dat er ook voor dit principe een paar vuistregels zijn:
- Je zet buiten geen radio aan tijdens het wildkamperen;
- Je kampeert altijd minimaal op 150 meter afstand van bebouwing;
- Als er bordjes staan ‘verboden te kamperen’ dan kampeer je daar niet;
- Je respecteert gecultiveerd land (zie intro van het artikel).
Kampvuur
Op veel plekken op het internet lees je dat je in Scandinavië altijd een kampvuur mag maken. Het romantische beeld van worstjes grillende Noren helpt hier natuurlijk ook niet mee. Dit is dus niet zomaar waar. Hoewel zomaar een kampvuur maken veel normaler is in Noorwegen dan in Nederland zijn de Noren ook zuinig op hun natuur en hebben ze in Scandinavië ook veel te kampen met bosbranden.
De regel is daarom dat tussen 15 april en 15 september je geen vuur maakt in bosgebieden. Hier vallen BBQ’s ook onder. Op andere plekken gaan de Noren ervan uit dat je jouw gezonde verstand gebruikt. Het strand is over het algemeen een veilige plek om vuur te maken. Boven de boomgrens moet je opletten dat je wel in de buurt van water vuur maakt, zodat je het vuur achteraf goed kunt doven.
Houdt verder de weerapp ‘yr.no‘ goed in de gaten. Regelmatig zijn er in de zomer gebieden in Noorwegen waar open vuur volledig verboden is. In dit geval vallen vaak gasstelletjes hier ook onder. Dit maakt wildkamperen met de tent uiteraard een stuk lastiger, omdat je dan al je eten koud zult moeten bereiden. Op deze weerapp kun je alerts zien over dergelijke verboden en waarschuwingen.
Met de camper of de caravan
Als je vrij wilt kamperen in Noorwegen met de camper mag dat uiteraard ook. In de zomer zul je op de toeristische plekken tegen het einde van de middag je best moeten doen om nog een mooi parkeerplekje te vinden, want je bent zeker niet de enige op pad!
Heb je een mooi plekje gevonden? Draai dan met gerust hart de pootjes van je caravan uit en blijf 48 uur staan.
Belangrijk voor als je met de camper, of ander gemotoriseerd verkeer, op pad bent is dat je niet probeert langs wegafzettingen te sluipen. Blijf dus altijd op de openbare weg, rijdt geen privé-weggetjes of modderpaden op en ga uiteraard niet zomaar de wegloze natuur in.
Vis vangen en bessen plukken
Niks geweldigers dan tijdens het wildkamperen in Noorwegen je eigen maaltje bij elkaar te sprokkelen. En een verse zelf gevangen forel smaakt goddelijk. (We spreken uit ervaring). Maar, zoals eigenlijk overal in Europa, mag je in Noorwegen niet zomaar je hengeltje uitwerpen. Om dit te mogen moet je een viskaart, fiskekort, kopen.
Eenmaal dat visje gevangen kun je jouw maaltijd vervolmaken met een heerlijke wildpluksalade. Leef je uit op de bosbessen, veenbessen en cloudberries.