Zoek & boek

Preikestolen: waar de natuur heilig voelt

  • Gastvrije Noorse cultuur
  • Magische fjordenlandschappen
  • Noorderlichtspektakel
  • Avontuurlijke outdoor-activiteiten
Preikestolen

Een epische rotsformatie boven de Noorse fjorden

Preikestolen is een imposante klif die zich 604 meter boven de Lysefjord verheft. Zijn platte, uitkragende top lijkt op een preekstoel, gereed voor een hemelse toespraak. Deze iconische plek trekt avonturiers en natuurliefhebbers van over de hele wereld aan, die de uitdaging aangaan om de prachtige wandeling naar de top te maken. Onderweg word je beloond met panoramische vergezichten die je de adem benemen en een gevoel van nederigheid inspireren in het aangezicht van Moeder Natuur’s ongeëvenaarde schoonheid. Preikestolen is niet alleen een geologisch wonder, maar ook een spirituele plek waar de zintuigen ontwaken en de verbinding met de natuur diep en blijvend is. Dit artikel neemt je mee op een ontdekkingsreis naar de magische wereld van Preikestolen, waar de natuurlijke grootsheid je hart en geest zal betoveren.

Preikestolen Noorwegen
Waar wacht je nog op?

Boek een georganiseerde reis naar Preikestolen

voigt travel noorwegen
Voigt Travel Bekijk prijs
Riksja Travel noorwegen
Riksja Travel Bekijk prijs
snp natuurreizen noorwegen
SNP Natuurreizen Bekijk prijs
de jong intra vakanties noorwegen
De Jong Intra Vakanties Bekijk prijs
SRC Reizen Bekijk prijs
Preikestolen Noorwegen

Preikestolen, de preekstoel van Noorwegen

Preikestolen, liefkozend de “preekstoel van Noorwegen” genoemd, draagt een geschiedenis die teruggaat tot duizenden jaren geleden. Deze natuurlijke rotsformatie, ontstaan tijdens de ijstijd, heeft door de eeuwen heen generaties van bewonderaars en pelgrims aangetrokken. De naam “Preikestolen” is naar verluidt afgeleid van de oude Noorse woorden “Predikarstolen” en “Predikstolen”, wat “preekstoel” betekent. De legende wil dat lokale boeren in vroeger tijden, geïnspireerd door de onwerkelijke uitstraling van deze plek, dachten dat de klif diende als een plek voor goddelijke prediking.

De geschiedenis van Preikestolen

De echte geschiedenis van Preikestolen als toeristische bestemming begon echter pas in de 19e eeuw, toen avontuurlijke reizigers en kunstenaars deze magische plek ontdekten en vastlegden op doek en papier. Sindsdien is Preikestolen uitgegroeid tot een wereldberoemde attractie, die jaarlijks tienduizenden bezoekers trekt die de wandeling naar de top maken om te genieten van het uitzicht dat even indrukwekkend is als de rijke geschiedenis van deze natuurlijke preekstoel.

Preikestolen Noorwegen
Preikestolen Noorwegen

Hoe kom je bij de Preikestolen?

De reis naar de Preikestolen begint meestal in Stavanger, een stad aan de westkust van Noorwegen. Vanuit Stavanger kun je een veerboot nemen naar Tau, aan de overkant van de Lysefjord. Vanaf Tau kun je met de auto, bus of taxi verder reizen naar het startpunt van de wandeling naar de Preikestolen.

De wandeling naar Preikestolen

De wandeling zelf is een uitdaging, maar de beloning aan het einde is de inspanning meer dan waard. Het pad is goed gemarkeerd en voert je door rotsachtig terrein, naast diepe kloven en langs indrukwekkende kliffen. De totale wandeling heen en terug is ongeveer 8 kilometer en duurt meestal zo’n 4 tot 5 uur, afhankelijk van je tempo en pauzes.

Alternatieven

Als je geen zin hebt om te wandelen, kun je ook kiezen voor een georganiseerde tour vanuit Stavanger, waarbij vervoer en begeleiding zijn inbegrepen. Ongeacht de gekozen optie, de reis naar de Preikestolen is een onvergetelijke ervaring die je de kans biedt om te genieten van de spectaculaire natuurlijke schoonheid van Noorwegen.

Stavanger

Schilderachtige fjordcruise naar Lysefjord en Preikestolen

Stap aan boord van een elektrische boot en vaar vanuit Stavanger door de prachtige Lysefjord naar Preikestolen. Onderweg geniet je van bezienswaardigheden zoals de Hengjanefossen-waterval en de Vagabond’s Cave. Met opties voor audio-rondleidingen en een kiosk aan boord, zorgt deze 3,5 uur durende tocht voor een onvergetelijke ervaring.

Preikestolen Noorwegen

Hotels en hostels nabij de Preikestolen

Voor reizigers die de pracht van de Preikestolen willen verkennen, zijn er verschillende accommodatie-opties beschikbaar in de nabije omgeving. Het “Preikestolen Fjellstue” hotel, dat zich vlakbij het startpunt van de wandeling bevindt, biedt comfortabele kamers en een schilderachtig uitzicht op het Lysefjord. Ook het “Lysefjorden Turisthytte” hostel is een goede keuze voor budgetbewuste reizigers, met eenvoudige accommodaties en een geweldige locatie.

Topaccommodaties nabij Preikestolen

Lysefjorden – Gøysa Gard

Rogaland - Forsand
  • Toplocatie met adembenemend uitzicht
  • Duurzame accommodatie
  • Uitgebreide voorzieningen en gratis WiFi
  • Verschillende accommodatie-opties
  • Veel lokale bezienswaardigheden en activiteiten

Natuurhuisje in Forsand

Noord-Noorwegen - Forsand
  • Prachtige locatie in de bergen
  • Historisch huisje uit 1850
  • Duurzaam verblijf met natuurlijke producten
  • Warm welkom
  • Moderne faciliteiten in historische setting

Beautiful Home In Forsand

Rogaland - Forsand
  • Schilderachtig uitzicht op zee
  • Op slechts 7,8 km van de Lysefjord
  • Volledig uitgeruste locatie
  • Ruimte tuin en buitenactivteiten
  • Gerenommeerde beheerder en hoge score

Preikestolen BaseCamp

Rogaland - Jørpeland
  • Uitstekende locatie voor wandelaars
  • Keuze uit verschillende accommodaties
  • Duurzame accommodatie
  • Veel faciliteiten en activiteiten
  • Positieve beoordelingen van andere gasten
Ook de moeite waard

Stavanger

Preikestolen in combinatie met Stavanger

Een bezoek aan de Preikestolen kan gemakkelijk worden gecombineerd met een verblijf in Stavanger, de bruisende stad aan de Noorse westkust. Stavanger biedt niet alleen diverse accommodaties, maar ook een rijke culturele scene, uitstekende restaurants en de mogelijkheid om de omliggende fjorden te verkennen. Voor reizigers die liever geen auto willen huren, zijn er dagtours beschikbaar vanuit Stavanger naar de Preikestolen.

Stavanger Noorwegen

Georganiseerde dagtours

Deze georganiseerde tours omvatten doorgaans vervoer vanuit Stavanger naar het startpunt van de wandeling, evenals een ervaren gids die je begeleidt tijdens de tocht. Dit kan een handige optie zijn voor diegenen die graag het beste van beide werelden willen ervaren: de stadse charme van Stavanger en de natuurlijke grandeur van de Preikestolen.

De afstand van Stavanger naar Preikestolen

De afstand tussen Stavanger en de Preikestolen bedraagt ongeveer 1 tot 1,5 uur rijden, afhankelijk van de verkeersomstandigheden, dus het is goed mogelijk om in één dag heen en weer te reizen als je de voorkeur geeft aan een kortere excursie. Kortom, Stavanger en de Preikestolen bieden samen een boeiende reiservaring die zowel de cultuur als de natuur van Noorwegen omvat.

Stavanger Noorwegen

Overnachten in de stad Stavanger

Stavanger biedt een scala aan hotels en hostels. Het “Radisson Blu Royal Hotel” en het “Thon Hotel Maritim” zijn bijvoorbeeld populaire opties in het centrum van Stavanger, met gemakkelijke toegang tot restaurants en bezienswaardigheden. Het is raadzaam om accommodaties van tevoren te boeken, vooral tijdens het hoogseizoen, om teleurstellingen te voorkomen. Met de juiste uitvalsbasis kun je optimaal genieten van je avontuurlijke verkenning van de Preikestolen en de omliggende natuurlijke wonderen.

Topaccommodaties in Stavanger

AirHome Stavanger Sentrum

Stavanger
  • Centrale ligging
  • Keuken & wasfaciliteiten inbegrepen
  • Lokale eetgelegenheden nabij
  • Uitzicht op Stravanger meer
  • One room studio

Radisson Blu Atlantic Hotel, Stavanger

Stavanger
  • Luxe en stijlvolle kamers
  • Prachtig uitzicht op water
  • Ontspannen in sfeervolle bar
  • Centraal in de stad
  • Fitnesscentrum voor actieve gasten

Thon Hotel Stavanger

Stavanger
  • Centrale locatie
  • Adembenemend uitzicht op fjord
  • Fitness- en wellnessopties beschikbaar
  • Culinaire verwennerij en bar
  • Gastvrijheid met persoonlijke touch

Frogner House – Sirkus Renaa

Stavanger
  • Luxe kamers met stijl
  • Volledig uitgeruste voorzieningen
  • Eigenzinnig design en inrichting
  • Authentieke Noorse sfeer beleven
  • Centraal gelegen
Waar wacht je nog op?

Boek een accommodatie in Stavanger

booking.com noorwegen
Booking.com Bekijk prijs
Natuurhuisje.nl Bekijk prijs
interhome noorwegen
Interhome Bekijk prijs

Campings bij de Preikestolen

In de buurt van de Preikestolen zijn er verschillende campings die reizigers de mogelijkheid bieden om te genieten van de prachtige natuurlijke omgeving. “Preikestolen Camping” is een populaire keuze, gelegen op korte afstand van het startpunt van de wandeling. Deze camping biedt faciliteiten zoals elektrische aansluitingen, douches en een supermarkt.
Een andere optie is de “Flørli 4444 Hostel & Ryfylkehyttene Camping,” gelegen aan de oever van de Lysefjord. Deze camping is toegankelijk via de veerboot en biedt kampeerplaatsen en huisjes met een adembenemend uitzicht op de fjord.

Preikestolen Noorwegen kamperen
Preikestolen Noorwegen kamperen

Wildkamperen bij Preikestolen

In Noorwegen geldt het Allemansretten (of Allemansrecht). Dit betekent dat de natuur er voor iedereen is om van te genieten. Wildkamperen is op veel plekken dan ook toegestaan. Het is echter wel zo dat er bepaalde regels zijn. Het respecteren van de regels is van essentieel belang om de natuurlijke omgeving te behouden en de toegang voor toekomstige generaties te waarborgen. Preikestolen is met name in het hoogseizoen een drukbezochte bezienswaardigheid, wat rustig wildkamperen wat lastiger maakt. Zorg er in ieder geval voor dat je rekening houdt met de natuur en met andere reizigers.

Preikestolen en het Lysefjord

Preikestolen, met zijn dramatische klif die 604 meter boven het glinsterende Lysefjord uittorent, vormt een iconisch symbool van de natuurlijke schoonheid van Noorwegen. Het Lysefjord zelf is een adembenemend fjord, omringd door steile kliffen en weelderige bossen, dat zich uitstrekt over bijna 42 kilometer. Samen creëren Preikestolen en het Lysefjord een episch landschap dat de zintuigen betovert en reizigers over de hele wereld aantrekt.

Preikestolen Noorwegen

Panoramisch uitzicht

Een van de meest geliefde activiteiten voor bezoekers van Preikestolen is genieten van het panoramische uitzicht op het Lysefjord vanaf de top van de klif. De steile wanden van het fjord en het kalme, diepblauwe water hieronder creëren een onvergetelijk tafereel dat je alleen kunt begrijpen als je het zelf hebt ervaren. Of je nu aan de rand van de klif staat en uitkijkt over het fjord of de vele boottochten die door het Lysefjord worden aangeboden, de majesteit van dit natuurlijke wonder zal je met verwondering vervullen en je diep raken.

Ook de moeite waard

Het Lysefjord

Preikestolen Noorwegen

Het Noorse Vandring

Vandring, wat Noors is voor “wandelen,” is de sleutel tot het ontdekken van de ware schoonheid van de Preikestolen en de omliggende natuur. Terwijl je over de goed gemarkeerde paden naar de top van de klif wandelt, kom je langs schilderachtige uitzichtpunten, door weelderige bossen en over rotsachtige terreinen. Deze wandelervaring biedt niet alleen een fysieke uitdaging, maar ook een diep gevoel van verbinding met de natuur.

Preikestolen en Vandring

Vandring rond de Preikestolen stelt je in staat om de rust en sereniteit van het Noorse landschap te omarmen. Het geluid van ruisende watervallen en het zachte ritselen van bladeren in de wind begeleiden je op je reis naar de top, terwijl je adembenemende vergezichten ontdekt die je voor altijd zullen bijblijven. Of je nu een ervaren wandelaar bent of gewoon op zoek bent naar een onvergetelijk avontuur in de natuur, vandring rond de Preikestolen is een ervaring die je niet mag missen.

Preikestolen Noorwegen
Preikestolen Noorwegen

Wandelen en wandelingen bij de Preikestolen

De wandeling naar de Preikestolen is een van de meest geliefde activiteiten in de regio en biedt verschillende routes om deze indrukwekkende natuurlijke bezienswaardigheid te bereiken. De meest populaire route begint bij het startpunt bij Preikestolen Fjellstue, en de goed gemarkeerde wandelpaden leiden je door een gevarieerd terrein van rotsachtige paden, bossen en bergweiden. Deze route is ongeveer 8 kilometer heen en terug en duurt meestal zo’n 4 tot 5 uur.

Voor avontuurlijke wandelaars

Voor de avontuurlijke wandelaars zijn er ook meer uitdagende opties, zoals de wandeling naar de nabijgelegen Kjeragbolten, een gigantische rots die tussen twee kliffen is geklemd. Een andere fascinerende route is de “Fjord Cruise & Hike” -tocht, waarbij je met de veerboot door het Lysefjord vaart en vervolgens de Preikestolen vanuit een ander perspectief benadert voordat je aan de wandeling begint. Ongeacht welke route je kiest, de wandelingen bij de Preikestolen bieden een onvergetelijke gelegenheid om te genieten van het ongerepte landschap van Noorwegen en de majesteit van deze iconische klif te ervaren.

Beklimmen van de Preekstoel: houd hier rekening mee

Het beklimmen van de Preekstoel is een onvergetelijke ervaring, maar het is ook belangrijk om enkele overwegingen in gedachten te houden voordat je aan de wandeling begint. Ten eerste is het essentieel om in goede fysieke conditie te zijn, aangezien de wandeling enigszins uitdagend kan zijn, vooral op sommige steile delen van het pad. Zorg ervoor dat je stevige wandelschoenen draagt en voldoende water en snacks meeneemt.

Preikestolen Noorwegen

Het weer

Daarnaast kan het weer in dit deel van Noorwegen onvoorspelbaar zijn, zelfs in de zomermaanden. Kleed je in lagen en neem regenkleding mee, want het weer kan snel omslaan. Het is ook raadzaam om vroeg op de dag te beginnen om de drukte te vermijden en om voldoende tijd te hebben om van het uitzicht te genieten.

Veiligheid en omgeving

Veiligheid staat voorop, dus blijf op de gemarkeerde paden en houd kinderen en huisdieren goed in de gaten. Ten slotte, onthoud dat de natuurlijke omgeving van de Preekstoel fragiel is, dus laat geen afval achter en respecteer de natuur om toekomstige generaties van dit wonder te laten genieten.

Weer bij de Preikestolen: Preikestolen in de lente, zomer, herfst en winter

De Preikestolen biedt het hele jaar door een betoverende aanblik, maar het weer en de omstandigheden variëren sterk afhankelijk van het seizoen dat je kiest voor je bezoek.

Ongeacht het seizoen dat je kiest, biedt de Preikestolen een onvergetelijke ervaring. Het weer speelt een rol in je keuze, maar de prachtige natuurlijke schoonheid van deze locatie blijft het hele jaar door betoverend.

Preikestolen Noorwegen

Lente

In de lente ontwaakt de natuur rond de Preikestolen uit haar winterslaap, en de paden worden begroeid met fris groen. Het weer kan echter nog wisselvallig zijn, met kans op regen. Dit seizoen is ideaal voor rustige wandelaars die van een vredige ervaring willen genieten.

Preikestolen Noorwegen

Zomer

De zomermaanden bieden het meest stabiele weer, met langere dagen en een overvloed aan zonlicht. Dit is de drukste tijd van het jaar, wanneer de paden vaak vol zijn met avonturiers die de Preikestolen willen beklimmen.

Preikestolen Noorwegen

Herfst

De herfst brengt prachtige herfstkleuren in de bossen rondom de Preikestolen. Het weer kan wat koeler en onvoorspelbaarder worden, maar de rust en de betoverende landschappen maken het een geweldige tijd voor fotografie.

Preikestolen Noorwegen winter

Winter

In de winter is de Preikestolen bedekt met sneeuw en ijs, waardoor de wandeling een heel andere ervaring wordt. Speciale voorbereiding is vereist, zoals winterkleding en veiligheidsuitrusting. Het uitzicht vanaf de top is echter magisch, met de fjord bedekt met ijs.

Preikestolen en Trolltunga

Preikestolen en Trolltunga zijn twee van de meest adembenemende natuurlijke bezienswaardigheden van Noorwegen en trekken jaarlijks avontuurlijke reizigers van over de hele wereld aan. Hoewel ze beide indrukwekkende kliffen zijn die uitsteken boven de Noorse fjorden, bieden ze unieke ervaringen. Beide locaties zijn onvergetelijk en bieden een kans om te genieten van de grootsheid van de Noorse natuur. Of je nu kiest voor de Preikestolen, Trolltunga, of zelfs beide, een reis naar deze natuurlijke wonderen zal je zeker inspireren en verrukken.

Trolltunga Noorwegen

Preikestolen

De Preikestolen, met zijn goed gemarkeerde wandelpaden en relatief korte wandelingen, is toegankelijk voor de meeste reizigers en is ideaal voor diegenen die willen genieten van een panoramisch uitzicht zonder een extreem uitdagende tocht te maken.

Trolltunga

Aan de andere kant biedt Trolltunga, gelegen in de Hardangerfjord-regio, een meer avontuurlijke trekking-ervaring. De wandeling naar Trolltunga is langer en fysiek veeleisender, maar beloont degenen die het aandurven met een iconisch uitzichtpunt boven een uitstekende klif.

Ontdek meer over

De Trolltunga

Parkeren / parking bij de Preikestolen

Bij het startpunt van de wandeling naar de Preikestolen, dat bekendstaat als “Preikestolen Fjellstue,” is een parkeerplaats beschikbaar voor bezoekers die met de auto komen. Het is echter belangrijk om te weten dat deze parkeerplaats tijdens het hoogseizoen snel vol kan raken, dus het is verstandig om vroeg te arriveren om zeker te zijn van een parkeerplek.

Preikestolen Noorwegen parkeren

Er zijn ook parkeermogelijkheden in de nabijgelegen stad Jørpeland, vanuit waar je met een pendelbus naar het startpunt kunt reizen. Deze optie kan handig zijn als je de drukte op de parkeerplaats bij Preikestolen Fjellstue wilt vermijden. Het is belangrijk om aandacht te besteden aan de parkeertarieven en eventuele beperkingen, en zorg ervoor dat je de lokale instructies en regels volgt om eventuele problemen te voorkomen. Over het algemeen is het raadzaam om vroeg te arriveren, je auto veilig te parkeren en dan te genieten van de prachtige wandeling naar de Preikestolen.

Preikestolen Noorwegen

Preikestolen: start en kaart

Het startpunt voor wandelingen naar de Preikestolen is meestal bij Preikestolen Fjellstue, gelegen aan het begin van de wandelroute. Hier kun je niet alleen informatie krijgen over de wandeling zelf, maar ook kaarten en gidsen aanschaffen om je avontuur te plannen en te navigeren. Het is sterk aanbevolen om een goede kaart of GPS te hebben, omdat de paden soms rotsachtig en grillig kunnen zijn.

Meest gebruikelijke route

Er zijn verschillende routes naar de Preikestolen, maar de meest gebruikelijke begint bij Preikestolen Fjellstue. Deze route is goed gemarkeerd en biedt de meest directe toegang tot de klif. Een andere optie is om met de veerboot naar Tau te reizen en vanaf daar naar de Preikestolen te wandelen.

Georganiseerde tochten

Voor degenen die de voorkeur geven aan een georganiseerde aanpak, zijn er ook verschillende wandel- en avontuurtours beschikbaar, waarbij je begeleiding en vervoer vanuit Stavanger kunt regelen. Wat je ook kiest, een goede kaart en duidelijke routebeschrijvingen zullen je helpen om veilig en met vertrouwen van deze buitengewone wandelervaring te genieten.

Preikestolen: één van Noorwegens hoogtepunten

Preikestolen is ongetwijfeld een van de meest opvallende hoogtepunten van Noorwegen, maar het is slechts een glimp van de overvloedige natuurlijke schoonheid die het land te bieden heeft. Noorwegen is dan ook gezegend met een rijke schat aan adembenemende bezienswaardigheden. Het land is dan ook een paradijs voor avonturiers, wandelaars, natuurliefhebbers en reizigers die op zoek zijn naar onvergetelijke ervaringen. Preikestolen is slechts het begin van een prachtige reis door dit betoverende Scandinavische land. Hieronder vind je een aantal andere hoogtepunten in Noorwegen.

Preikestolen Noorwegen
Geirangerfjord Noorwegen

De majestueuze fjorden

Zoals de Geirangerfjord en de Nærøyfjord, beide UNESCO Werelderfgoedlocaties.

Trolltunga Odda Noorwegen

De iconische Trolltunga

Een spectaculaire klif met uitzicht op het Ringedalsvatnet-meer.

Trollstigen noorwegen bezienswaardigheden

De Trollstigen

Een spectaculaire autoroute door de bergen van Trollheimen.

Geirangerfjord Noorwegen

De sprookjesachtige Lofoten-eilanden

Met hun schilderachtige vissersdorpjes en dramatische berglandschappen.

De Noordkaap

Het meest noordelijke punt van Europa.

Jotunheimen National Park Noorwegen

De ongerepte nationale parken

Zoals Jotunheimen, waar ’s lands hoogste bergen te vinden zijn.

Veelgestelde vragen over de Preikestolen

Wat is Preikestolen?

Preikestolen, ook bekend als de Preekstoel, is een beroemde rotsformatie in Rogaland, Noorwegen, die 604 meter boven de Lysefjorden uittorent. Het is een populaire toeristische attractie vanwege het adembenemende uitzicht.

Hoe lang duurt de wandeling naar Preikestolen?

De wandeling naar Preikestolen duurt gemiddeld 4 tot 5 uur heen en terug, met een afstand van ongeveer 8 kilometer. De route is gematigd uitdagend, met enkele steile delen.

Wat is de beste tijd van het jaar om Preikestolen te bezoeken?

De beste tijd om Preikestolen te bezoeken is tussen eind april en begin oktober, wanneer de wandelpaden vrij zijn van sneeuw en de weersomstandigheden over het algemeen gunstig zijn.

Zijn er faciliteiten bij Preikestolen?

Bij het begin van het wandelpad bevindt zich het Preikestolen Mountain Lodge met parkeergelegenheid, toiletten, accommodatie en een café. Op de rotsformatie zelf zijn er geen faciliteiten.

Is het veilig om Preikestolen te bezoeken?

Ja, het is over het algemeen veilig om Preikestolen te bezoeken, mits je de gemarkeerde paden volgt en rekening houdt met de weersomstandigheden. Het is aan te raden om stevige wandelschoenen te dragen en voorbereid te zijn op veranderlijk weer.

Is er een entreegeld voor Preikestolen?

Er is geen entreegeld om Preikestolen te bezoeken. Echter, er kan wel een parkeertarief worden geheven bij de Preikestolen Mountain Lodge.

Wat heb je nodig?

Goed voorbereid op vakantie

Meer weten over Noorwegen?

Mirthe helpt je verder

Hulp nodig bij het maken van je reisroute voor je rondreis door Noorwegen of op zoek naar een geschikte accommodatie voor je stedentrip? Wil je meer weten over de voorwaarden van een huurauto of de lokale pareltjes ontdekken? Of wil je gewoon weten waar en wanneer je in Noorwegen moet zijn voor het Noorderlicht?

Mirthe Noorwegen expert
  • Gastvrije Noorse cultuur
  • Magische fjordenlandschappen
  • Noorderlichtspektakel
  • Avontuurlijke outdoor-activiteiten

Een moment geduld. We zoeken het geschikte aanbod in Noorwegen voor je…